Νικητές Βραβείων

Σε μια συγκινητική εκδήλωση χθες, Κυριακή 29 Μαΐου, στον Φάρο του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα  Σταύρος Νιάρχος ανακοινώθηκαν οι φετινοί νικητές για τα δύο βραβεία του Athens Photo World 2022: το Διεθνές Βραβείο Φωτοδημοσιογραφίας «Yannis Behrakis», φόρος τιμής στον αείμνηστο σπουδαίο Έλληνα φωτογράφο και το βραβείο «Athens Photo World» που απονέμεται σε φωτογράφους (ανεξαρτήτως εθνικότητας) που εργάζονται στην Ελλάδα ή/και την Κύπρο.
Μεγάλοι νικητές των φετινών διαγωνισμών αναδείχθηκαν ο Ουκρανός φωτογράφος Evgeniy Maloletka για τη δουλειά του «War in Mariupol» (Πόλεμος στη Μαριούπολη) και ο Μιχάλης Πατσούρας με τη δουλειά του «Still Human» (Ακόμη ανθρώπινοι) που κερδίζουν 15.000€ και 5.000€ αντίστοιχα.
Παρά τις αντιξοότητες των τελευταίων ετών η διοργάνωση με την δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ – Ιδρυτικού Δωρητή της) πραγματοποίησε τους διαγωνισμούς και τη βράβευση των νικητών για τέταρτη συνεχή χρονιά, με την παράλληλη φιλοξενία της εκδήλωσης στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), ανταποκρινόμενη τόσο στο όραμα του Γιάννη Μπεχράκη όσο και στην επιθυμία των μελών της για διαρκή υποστήριξη και ενθάρρυνση των φωτορεπόρτερ στην Ελλάδα και τον κόσμο.

Για το Βραβείο Yannis Behrakis 2022 (#ΥΒΙΡΑ2022) φιναλίστ ήταν ο φωτογράφος Khalil Hamra με τη δουλειά του «Gaza’s Never Ending War» (Ο χωρίς τέλος πόλεμος στη Γάζα) και η Γαλλίδα Φωτογράφος Mahé Elipe που εργάζεται στο Μεξικό με τη δουλειά της «Niñas’ rebellion» (Η επανάσταση  των κοριτσιών).
Για το Athens Photo World 2022 (#APWA2022) οι φιναλίστ μαζί με τον Πατσούρα ήταν ο Αμερικανός φωτογράφος που εργάζεται στη χώρα μας από το 2019  Byron Smith με τη δουλειά του «Testament ‘22» (Διαθήκη ’22) και ο ήδη Περιφερειακός νικητής Ευρώπης στο φετινό World Press Photo Κωνσταντίνος Τσακαλίδης με τη δουλειά του «Η Εύβοια στις φλόγες» (Evia on Fire). Η φωτογραφία του τελευταίου με την Παναγιώτα Κριτσιώπη που έκανε το γύρω του κόσμου πέρσι τον Αύγουστο εκτίθεται μέχρι τις 11 Ιουνίου στην έκθεση World Press Photo 2022 στο Ισόγειο της Εθνικής βιβλιοθήκης της Ελλάδος στο Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα  Σταύρος Νιάρχος.
Ο Byron Smith, πρώτος φιναλίστ του βραβείου Athens Photo World θα έχει την ευκαιρία να συνεργαστεί με το ελληνικό Τμήμα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα σε μια αποστολή ενώ ο δεύτερος φιναλίστ Κωνσταντίνος Τσακαλίδης θα λάβει ένα Drone DJI Mavic Combo προσφορά του Galaios Photostores.
Φέτος για δεύτερη χρονιά η κριτική επιτροπή του διαγωνισμού για το βραβείο Yannis Behrakis εξήρε και άλλη μια δουλειά απονέμοντάς της κατ’ εξαίρεση τον τίτλο της «Τιμητικής Διάκρισης» (Honorable Mention). Πρόκειται για μια συλλογή φωτογραφιών από τα τελευταία δύο ρεπορτάζ του βραβευμένου με Pulitzer Ινδού φωτογράφου Danish Siddiqui ο οποίος σκοτώθηκε στις 16  Ιουλίου 2021 καθώς κάλυπτε τις συγκρούσεις μεταξύ των Αφγανικών δυνάμεων ασφαλείας και των Ταλιμπάν στα σύνορα με το Πακιστάν.

Ο μεγάλος νικητής Evgeniy (Zhenya για τους φίλους) Maloletka για την βράβευσή του δήλωσε μεταξύ άλλων:
«Για μένα, ο πόλεμος ξεκίνησε πριν από οκτώ χρόνια, όταν δούλεψα ως φωτογράφος κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων Euromaidan στην Κριμαία τον Μάρτιο του 2014 και κατόπιν στο Ντονμπάς. Κατά τα πρώτα δυο χρόνια του πολέμου βίωσα διάφορες επικίνδυνες συνθήκες αλλά δεν μπορώ να τις συγκρίνω με αυτά που είδα εφέτος.
Πριν ξεκινήσει ο πόλεμος ο Mstislav Chernov κι εγώ αποφασίσαμε ότι έπρεπε να είμαστε στη Μαριούπολη σε περίπτωση που συνέβαινε κάτι. Το βράδυ της 23^ης Φεβρουαρίου όλα έγιναν ξεκάθαρα. Ξεκινήσαμε να οδηγούμε προς τη Μαριούπολη και περάσαμε τον δρόμο κοντά στην πρώτη γραμμή. Στην περιοχή, που παρέμενε σε ένταση τις τελευταίες ημέρες, ακούσαμε μόνο σιωπή. Φτάσαμε στη Μαριούπολη στις 3:30 πμ και μετά την πολύωρη οδήγηση σταματήσαμε για να ξεκουραστούμε. Περίπου μία ώρα αργότερα ξεκίνησε ο πόλεμος.
Ο Putin κήρυξε την έναρξη της εισβολής ενώ πύραυλοι άρχισαν να πέφτουν στα περίχωρα της πόλης. Έμεινα ξύπνιος για άλλες 24 ώρες. Η μέρα ήταν τόσο αγχωτική όσο και οι μήνες που θα ακολουθούσαν.
Ήμασταν η μόνη διεθνής δημοσιογραφική ομάδα που αποφάσισε να παραμείνει στην πόλη που δεχόταν επίθεση. Στις 20 ημέρες που μείναμε στη Μαριούπολη γίναμε μάρτυρες εγκλημάτων πολέμου, αεροπορικών επιδρομών και φρικαλεοτήτων κατά αμάχων που διέπραξαν οι ρωσικές δυνάμεις. Ήταν σημαντικό για μένα να δείξω στη χώρα και στον κόσμο τα βάσανα, τον φόβο και τον πόνο των Ουκρανών.
Συχνά αναρωτιέμαι, «γιατί, γιατί, γιατί;» Την ίδια ερώτηση επαναλάμβανε και η Marina Yatsko με δάκρυα στα μάτια ενώ άγγιζε τα δάχτυλα του γιου της του Kirill, το πτώμα του οποίου κείτονταν σε ένα φορείο στο νοσοκομείο. Το αγοράκι ήταν μόλις 18 μηνών. Σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια βομβαρδισμού. Οι γιατροί προσπάθησαν αλλά δεν μπόρεσαν να του σώσουν τη ζωή.
«Ποιος θα μας φέρει πίσω τα παιδιά μας; Ποιος;» Έλεγε, καθισμένη στο πάτωμα, στον διάδρομο του νοσοκομείου με το μωρό της στα χέρια της, η Anastasia Yerashova. Το παιδί της και ένα άλλο παιδί, του αδελφού της, σκοτώθηκαν σε ένα υπόγειο όπου είχαν πάει να βρουν καταφύγιο.
Στις 9 Μαρτίου ένας αεροπορικός βομβαρδισμός κατέστρεψε το Μαιευτήριο Νο 3.
Η Irina, 31 ετών, μια τραυματισμένη έγκυος γυναίκα μεταφέρθηκε από διασώστες και αστυνομικούς σε ένα φορείο με μια κόκκινη κουβέρτα κάτω από την πλάτη της. Θυμάμαι ότι ήταν ζωντανή. Έσπευσαν να την οδηγήσουν στο ασθενοφόρο περνώντας δίπλα από τα συντρίμμια των κτιρίων, τα διαλυμένα αυτοκίνητα, τα πεσμένα δέντρα και τον όλεθρο. Την επόμενη ημέρα αυτή η φωτογραφία κυκλοφόρησε παντού και ολόκληρος ο κόσμος ήξερε πια για το μαιευτήριο. Στις 11 Μαρτίου μάθαμε ότι η Irina και το μωρό της δεν τα κατάφεραν.
Είχα δει πολύ ανθρώπινο πόνο πριν από τη Μαριούπολη αλλά ποτέ δεν είχα δει τόσα πολλά παιδιά να σκοτώνονται σε ένα μόνο μέρος, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα.
Δεδομένου ότι ήταν αδύνατο να επικοινωνήσει κανείς με τους κατοίκους της Μαριούπολης, μετά τη δημοσίευση της φωτογραφίας μου άρχισα να λαμβάνω εκατοντάδες μηνύματα στα κοινωνικά δίκτυα. Άνθρωποι μου ζητούσαν να προσπαθήσω να βρω τους συγγενείς και τους φίλους τους. Ήθελα να κάνω κάτι για να βοηθήσω, αλλά δεν μπορούσα. Η κατάσταση στον τομέα της ασφάλειας και οι συνεχείς επιθέσεις περιόριζαν το τι μπορούσαμε να κάνουμε.
Η τραγωδία της Μαριούπολης θα μείνει για πάντα μια μεγάλη ουλή στο σώμα και στην καρδιά μου Όμως την ίδια στιγμή αισθάνομαι ότι η δουλειά που κάναμε καταγράφοντας τη φρίκη του πολέμου θα βοηθήσει τον κόσμο να καταλάβει τι συνέβη στην Ουκρανία. Και να αποδοθεί δικαιοσύνη για τους χιλιάδες νεκρούς ενός παράλογου πολέμου.
Θέλω να ευχαριστήσω την κριτική επιτροπή που με επέλεξε για το βραβείο «Yannis Behrakis». Με εμψυχώνει και με κάνει να αισθάνομαι ότι βρίσκομαι στον σωστό δρόμο με τη δουλειά που έχω κάνει και που θέλω να συνεχίσω να κάνω. Επιβεβαιώνει το πόσο σημαντικό είναι το φωτορεπορτάζ για να δείξει την αλήθεια για τη φρίκη του πολέμου στην Ουκρανία. Επίσης, είναι ένα τρόπος για να αναγνωριστεί όχι μόνο η δική μου δουλειά, αλλά η δουλειά όλων των δημοσιογράφων και ειδικά των Ουκρανών που προσπαθούν να πουν στον κόσμο το τι συμβαίνει στη χώρα μας».
Η Πρόεδρος (άνευ ψήφου) της κριτικής επιτροπής Ελισάβετ Σαρίδου Μπεχράκη δήλωσε σχετικά με τον φετινό διαγωνισμό και τη δουλειά του Maloletka
«Όλος ο κόσμος παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τα γεγονότα στην Ουκρανία .
Καταστροφή, θάνατος, οδύνη, φόβος.Ο Γιάννης θα ήταν εκεί. Έλεγε πάντα ότι είναι πιο δύσκολο να καλύπτεις έναν πόλεμο, μια κρίση στη χώρα σου. Αυτό κλήθηκε να κάνει και ο Evgeniy Maloletka.Κατέγραψε την πολιορκία της Μαριούπολης για περισσότερο από δυο εβδομάδες. Ρίσκαρε την ζωή του για να γίνει τα μάτια μας και η φωνή των κατατρεγμένων. Αυτών που δεν προλάβανε να πάρουνε την πρώτη τους ανάσα».
Η Corinne Dufka, Φωτοδημοσιογράφος και Διευθύντρια του Παρατηρητηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Δυτικής Αφρικής, μέλος της κριτικής επιτροπής του φετινού διαγωνισμού ανέφερε «Εφέτος, έχουμε τη χαρά να τιμούμε τον Ουκρανό φωτορεπόρτερ Evgeniy Maloletka με το Διεθνές Βραβείο Φωτορεπορτάζ Yannis Behrakis για τις συγκλονιστικές και εξαιρετικές φωτογραφίες του από την πολιορκία της Μαριούπολης. Οι συνάδελφοί μου κριτές Yunghi Kim, Dusan Vranic και εγώ εντυπωσιαστήκαμε από το σθένος που επέδειξε αφηγούμενος τις ιστορίες των Ουκρανών των οποίων οι ζωές διαλύθηκαν και καταστράφηκαν από τον πόλεμο. Οι εικόνες του από τραυματισμένους πολίτες, πενθούντες γονείς, κατεστραμμένα σπίτια και βιαστικές κηδείες, διηγούνται μια ιστορία πόνου που λίγοι από εμάς μπορούν να συλλάβουν. Είμαστε απίστευτα ευγνώμονες για τις θυσίες που έκανε ο Evgeniy για να αφηγηθεί την ιστορία της Μαριούπολης και μάλιστα με τόση χάρη, αμεσότητα και ανθρωπιά.
Τιμούμε επίσης τον επιλαχόντα Khalil Hamra, οι φωτογραφίες του οποίου από τις βίαιες συγκρούσεις στη Γάζα το 2021 μας συναρπάζουν και μας καθηλώνουν, καθώς εξερευνά τον πόνο, τον αγώνα και τις απώλειες των ανθρώπων. Και η συναρπαστική και επιτακτική ιστορία της Mahé Elipe για τις νεαρές γυναίκες στο Μεξικό που αντιστέκονται στην επιδημία βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών με χάρη, ανυπακοή και αγάπη. Τέλος, απονέμουμε τιμητική διάκριση στον Danish Siddiqui για την προσωπική του απεικόνιση των καταστροφικών επιπτώσεων της COVID-19 στην πατρίδα του, την Ινδία, και για τις συγκινητικές και δυνατές φωτογραφίες του από την ανακατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν, για τις οποίες, με τραγικό τρόπο, έκανε την υπέρτατη θυσία.
Καθένας από αυτούς τους φωτορεπόρτερ ενσαρκώνει αυτό για το οποίο έζησε και αγωνίστηκε ο Γιάννης: την αποκάλυψη των αγώνων των απλών ανθρώπων που προσπαθούν να ζήσουν τη ζωή τους και να αγαπήσουν τις οικογένειές τους μέσα στη φτώχεια, στις συγκρούσεις και στη βία».

Ο Νίκος Αποστολόπουλος, φωτορεπόρτερ ο ίδιος και Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Φωτογραφίας και Οπτικοακουστικών Μέσων του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και μέλος της επιτροπής του διαγωνισμού για το Βραβείο Athens Photo World ανέφερε για τους φιναλίστ
«Αν οι προσεγγίσεις των φωτογράφων στην ανθρώπινη δυστυχία μοιάζουν είναι γιατί η ανθρώπινη δυστυχία γεννά σε όλους μας λίγο-πολύ τα ίδια συναισθήματα..
Μου μοιάζει όμως αισχρή πολυτέλεια να χρησιμοποιεί ο φωτογράφος τη μιζέρια σαν “καμβά” για να παραθέσει την υψηλού επιπέδου εικαστική του αναζήτηση.
Προτιμώ σε κάθε περίπτωση τον φωτογράφο που προσεγγίζει άμεσα το θέμα του, που δεν είναι “αποστασιοποιημένος” από τα δρώμενα, που παίρνει θέση, που οργίζεται, που κλαίει.
Με αυτά τα κριτήρια (*) έγινε και η προσωπική μου επιλογή των φωτογράφων και των έργων τους για τα φετινά βραβεία.
Για το ταξίδι αυτό στην “καρδιά του σκοταδιού” τους ευχαριστώ από βάθους καρδιάς».

Το Athens Photo World 2022 πραγματοποιείται με Ιδρυτικό Δωρητή το Ίδρυμα
Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) με την πολύτιμη συνεργασία του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα
Σταύρος Νιάρχος (ΚΠΙΣΝ), με την οικονομική επιχορήγηση του Υπουργείου
Πολιτισμού και Αθλητισμού, την συνεργασία του Δήμου Αθηναίων, του ΟΠΑΝΔΑ, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών, του Εθνικού Κήπου, των Δήμων Ελληνικού-Αργυρούπολης, Περιστερίου και Χαλανδρίου, του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, του Διεθνούς  Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» και με την υποστήριξη των εταιριών Samsung Electronics Ελλάς, AON και Galaios Photostore.

Η οργανωτική ομάδα του Athens Photo World είναι:

Θανάσης Σταυράκης : AP Chief Photographer Ελλάδα, Κύπρος, Αλβανία και Βόρεια Μακεδονία, Καλλιτεχνικός Διευθυντής APW

Λευτέρης Πιταράκης: AP Βιντεοδημοσιογράφος-Φωτογράφος, Επιμελητής

Γιάννης Κολεσίδης: ΑΠΕ/EPA Φωτογράφος – Φωτορεπόρτερ με έδρα την Αθήνα,
Επιμελητής

Χριστίνα Καλλιγιάννη: Φωτογράφος, Υποψήφια Διδάκτωρ Παντείου Πανεπιστημίου,
Γενικός Συντονισμός